بررسی فیلم کاخ (The Palace) | آخرین اثر پولانسکی

فیلم کاخ یکی از آثار برجسته و قدرتمند روزگار پولانسکی است که از زاویه‌ی دید سیاسی نگاهی تند و تیز به جامعه و رهبران سیاسی دارد. این فیلم به‌طور زیبا و هنرمندانه‌ای از انتقادات و هجوهای پولانسکی در برابر رهبران سیاسی و نظام سیاسی کنونی روایت می‌کند.با سرگرم پلاس همراه باشید.

در فیلم کاخ، پولانسکی به طرز بی‌رحمانه‌ای مسائلی مانند فساد، ستم، نابرابری اجتماعی و سرکوب را مورد بررسی قرار می‌دهد و با استفاده از داستان یک روزمره‌ی یک خدمتکار در یک کاخ لوکس، به نمایش می‌گذارد که چگونه قدرت و ثروت می‌تواند انسان‌ها را نابود کند.

این فیلم نه تنها یک اثر هنری بلکه یک انتقاد شدید به جامعه و سیاستمداران است که از زبان پولانسکی به تصویر کشیده شده است. اگر شما هم علاقه‌مند به فیلم‌های با محتوای سیاسی و انتقادی هستید، حتما باید فیلم کاخ را تماشا کنید و از تجربه‌ی منحصربه‌فرد آن لذت ببرید.

فیلم کاخ اثر جدیدترین و احتمالا آخرین فیلم رومن پولانسکی است. این فیلمساز پرحاشیه که در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ در اوج زندگی هنری خود بود، در سال ۲۰۰۲ با فیلم “پیانیست” توانست تا همیشه در صنعت فیلمسازی ماندگار شود. فیلم کاخ که برای اولین‌بار در جشنواره ونیز به‌نمایش درآمد، صدای خیلی‌ها را بلند کرد. افراد حاضر در آن‌جا از حضور فیلم پولانسکی به‌خاطر پرونده‌ی تعرض حل نشده‌اش عصبانی بودند، اما دیدن آخرین فیلم یک کارگردان مهم و زنده‌ی ۹۰ ساله برای بسیاری از منقدان و سینمادوستان می‌تواند اتفاق بسیار مهمی باشد.

پولانسکی به عنوان یک فیلمساز جهتمند شناخته می‌شود. او که مولفانه و نویسنده‌اش، در هر اثر به تکرار خود خواهند رسید. فیلم کاخ آخرین اثر او است و تصویر کمرنگی از کارنامه‌ی او را به تصویر می‌کشد. این فیلم بدون شک یک اثر سیاسی خواهد بود، زیرا پولانسکی در آن به واقعه‌ی فاجعه‌بار در جنگ جهانی دوم و نازی‌ها پرداخته و علت نابودی جهان را به دسته و تفکر دیگری نسبت می‌دهد. او در این اثر به عدم‌رضایت خود از رهبران مستبد جهان اعلام می‌کند و همه را شبیه نازی‌ها می‌بیند. پس از تماشای این فیلم، به دنبال قصه خاصی نباشید و فقط پیام آن را درک کنید و از زرق و برق آن لذت ببرید.

در ادامه داستان فیلم لو می‌رود

در اواخر دهه ۹۰ میلادی، داستان این فیلم روایت می‌شود. در شب سال نو، یک گروه از ثروتمندان عجیب در یک هتل لوکس واقع در رشته کوه‌های آلپ جمع شده‌اند تا جشن آغاز سال ۲۰۰۰ را برگزار کنند. داستان این فیلم با توجه به پیشگویی‌های مربوط به سال ۲۰۰۰ روایت می‌شود، زمانی که مردم منتظر آخرالزمان بودند. این فیلم دارای یک ایده بسیار ملموس و آشنا است و به طور شگفت‌آوری شبیه به آثاری مانند “وایت لوتوس” و “مثلث غم” است. به عبارت دیگر، برای لذت بردن از این فیلم، نیازی به جستجو برای چیزی خاص نیست؛ کافی است از آن بدون هیچ دلیلی لذت ببرید تا حالتان بهتر شود!

پشت استعاره همه‌ی حرف‌هایش میزند

فیلم کاخ، یک فیلم بدون قصه و پیرنگ است که تعداد زیادی کارکتر با داستان‌های شخصی‌شان در آن حضور دارند. این کارکترها شامل یک جراح پلاستیکی، یک بازیگر فیلم‌های بزرگسالان، تعدادی خلافکار روس، یک پیرمرد با همسر جوان و یک زن با سگی که انگل گرفته است می‌شوند. اما اصلی‌ترین ویژگی این فیلم این است که کارگردان آن، پولانسکی، تمام تلاش خود را برای پنهان کردن حقیقت از تماشاگران می‌کند و سعی دارد تا از روبه‌رو شدن با آن‌ها خودداری کند. این اثر بدون قصه و پیرنگ، با وجود عدم وجود یک داستان مشخص، همچنان توانسته است جذابیت خاص خود را داشته باشد و تماشاگران را به خود جلب کند.

این فیلمساز تمام این شخصیت‌ها را بدون به ارمغان آوردن یک ترکیب منطقی، در کنار یکدیگر قرار داده است. زمان کمی برای آن‌ها وجود دارد و کاراکترها نمی‌توانند چالش‌های دراماتیکی خاصی را پشت سر بگذارند. در واقع، هر یک از این شخصیت‌ها تنها یک ایده تکی را نمایان می‌کنند که در یک مجموعه و داستان بزرگتر قرار دارد. زمانی که مخاطب تمایل دارد به یک شخصیت متمایل شود و وارد داستان او شود، کارگردان دوربین خود را برمی‌دارد و به سوی شخصیت دیگری می‌رود. شخصیت‌های او کمی چیز برای ارائه ندارند و نمی‌توانند هدف خاصی را از وجودشان بروز دهند و با آن‌ها ارتباط دراماتیکی برقرار کند.

برای مثال، وقتی اعضای مافیای روسیه با چمدان‌های بزرگ به کاخ می‌رسند و درخواست دریافت یک گاوصندوق بزرگ را مطرح می‌کنند، تعلیقی جذاب به وجود می‌آید و بیننده منتظر اتفاقات جالبی می‌ماند. اما این اتفاقات هیچ‌گاه رخ نمی‌دهند و تنها شاهد رد و بدل پول بین آنها هستیم، بدون اینکه دلیل واقعی آن را بفهمیم. اگر فیلمساز وقت بیشتری به این گروه اختصاص می‌داد، احتمالا هجو و جذابیت بیشتری به داستان می‌بخشید. اما شرایط برای دیگر کاراکترها وخیم‌تر است؛ اگر اعضای مافیای روس با خود تعلیقی جنایی دارند، ساکنین هتل هم به سرگردانی محکوم هستند.

بیشتر بخوانید: بررسی فیلم آخرین توقف در یوما کانتی (The Last Stop in Yuma County)

فیلمنامه‌ی شلوغ و آشفته‌ی پولانسکی

آقای کراش یا خانمی که جسد همسر مسن خود را به تماشای آتش‌بازی می‌برد، تنها به طور محدود در داستان حضور دارند و خصوصیت دراماتیکی ندارند. آن‌ها مانند شخصیت‌هایی هستند که از یک فیلم دیگر به داستان منتقل شده‌اند، بدون ارتباط با یکدیگر یا چالش‌های مشترک. مسافران هتل نیز به نظر می‌رسد که هدف مشخصی ندارند و فیلم هیچ هدف مشترکی برای آن‌ها دنبال نمی‌کند. تنها چیزی که همه آن‌ها را به هم پیوند می‌دهد، ترس مشترکشان از پایان دنیا است. اما آیا این ترس می‌تواند آن‌ها را به هم نزدیک‌تر کند؟ آیا فیلم معروف سال ۲۰۰۰ می‌تواند یک داستان منسجم ارائه دهد؟ احتمالاً پاسخ منفی است.

در میان فیلمنامه پرپیچیده و پرهیاهویی پولانسکی، یک ایده و دیدگاه عمیق به تصویر کشیده می‌شود. فیلم کاخ، مانند فیلم “مثلث غم” که برنده‌ی جایزه نخل طلا شد، به طنزی نقد از زندگی طبقه‌ی ثروتمند و تضاد آن با زندگی طبقه‌ی فقیر می‌پردازد. پولانسکی، ثروتمندان را به خاطر مصرف‌گرایی و بی‌مسئولیتی‌هایشان محکوم می‌کند. از اینکه خاویار به سگ می‌دهند، تا اینکه همسر سفیر روی خاویار بیهوش می‌شود و حتی رابطه‌ی عجیب و غریبی بین سگ و پنگوئن نشان داده می‌شود، همه این موارد نماد از تباهی و پوچی این طبقه است. همه‌ی این موارد به زیبایی و طنز، مفهوم تاریک این زندگی را به تصویر می‌کشند.

در این اثر، هجو دیگر فیلمساز به سوی روس‌ها و شخصیت پوتین متمرکز است. در این فیلم، پولانسکی تنها به مضمون اهمیت می‌دهد و برایش اهمیتی ندارد که روایت کاخ از لحاظ دراماتیکی استاندارد است یا خیر. در سال ۲۰۰۰، زمانی که پوتین به قدرت می‌رسد و مظلوم‌نمایی می‌کند، فیلمساز با استعاره‌ای ظریف پایان دنیا را همزمان با ورود پوتین به قدرت می‌بیند.

این احتمالاً دلیلی است که پولانسکی برای قلدران روسی و سفیرشان پرداخت بهتر و بیشتری در نظر گرفته است. حتی زمانی که سفیر روس در گاوصندوق متعلق به جنگ جهانی گیر می‌افتد و مدیر هتل این را مشکلی برای روس‌ها می‌داند، دیدگاه پولانسکی به اوج خود می‌رسد و مخاطب می‌تواند دلیل ساخت این فیلم را درک کند. در سال سقوط خود علیه دروغ‌های پوتین، پولانسکی فیلمی ساخته است.

فیلم کاخ اثری دراماتیکی

فیلم کاخ، از نظر سبک بصری یک اثر پرانرژی و جذاب است که شبیه به کمدی‌های دهه‌های ۶۰ و ۷۰ می‌ماند و به نمایش زندگی بهشتی می‌پردازد. این فیلم توانسته است با جذابیت خود و بازی‌های جالبش، خستگی مخاطب را کاهش دهد و عدم وجود یک قصه‌ی قوی را تعویض کند. علاوه بر این، بازی الیور مازوچی در نقش مدیر هتل که به نظر می‌رسد مثل یک شخصیت غریبه و مضحک از دست ثروتمندان مشکل‌دار واقع شده است، بسیار عالی است. او با ظرافت خاصی، این شخصیت عاقل ولی ناکام را به تصویر می‌کشد، کسی که باید نقش یک کلاه‌بوقی و یک نعش‌کش را بازی کند.